جادوی دستگاه سورتر در کاهش آفلاتوکسین موجود در پسته و خشکبار

در سال‌های اخیر، کشاورزان ایرانی با چالش‌های جدی روبه‌رو شده‌اند، چرا که اتحادیه اروپا قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای کنترل سطح آفلاتوکسین در خشکبار و آجیل، به‌ویژه پسته، وضع کرده است. پسته به‌عنوان محصولی ارزشمند و استراتژیک برای ایران، نقش مهمی در اقتصاد کشور ایفا می‌کند. از دست دادن بازارهای جهانی به دلیل آلودگی آفلاتوکسین، ضرر سنگینی برای کشاورزان ایرانی به همراه داشته است. برای مقابله با این مشکل، بسیاری از تولیدکنندگان پسته ایرانی به استفاده از فناوری‌های پیشرفته روی آورده‌اند. دستگاه‌های سورتر پسته، که برای شناسایی و جداسازی محصولات آلوده طراحی شده‌اند، به ابزاری کلیدی در کاهش سطح آفلاتوکسین تبدیل شده‌اند. این دستگاه‌ها با دقت بالا، امکان حذف پسته‌های آلوده را فراهم کرده و کیفیت محصول نهایی را برای صادرات بهبود می‌بخشند.

 

 

با بهره‌گیری از دستگاه‌های سورتر پسته، ایران می‌تواند استانداردهای بین‌المللی را رعایت کرده و جایگاه خود را در بازار جهانی حفظ کند. این فناوری نه‌تنها به کاهش آفلاتوکسین کمک می‌کند، بلکه به افزایش اعتماد مشتریان جهانی به محصولات ایرانی نیز منجر می‌شود. در این مقاله، شرکت دیباج صنعت پاسارگاد به بررسی سم آفلاتوکسین در پسته، خشکبار و آجیل می‌پردازد . همچنین به تاثیرات آن بر سلامت انسان، حیوانات و محصولات کشاورزی اشاره می شود. علاوه بر این، نقش دستگاه‌های سورتینگ پسته در شناسایی و جداسازی محصولات آلوده به آفلاتوکسین تشریح می‌شود.

آفلاتوکسین در آجیل و خشکبار

غلاتی مانند گندم، جو و دانه‌های روغنی، و همچنین آجیل، در مراحل مختلف شامل قبل از برداشت، پس از برداشت و در زمان انبارداری، به شدت در معرض حمله کپک‌های قارچی قرار دارند. این کپک‌ها می‌توانند سموم خطرناکی مانند آفلاتوکسین تولید کنند که تأثیرات جدی بر سلامت انسان و کیفیت محصولات کشاورزی دارند. آفلاتوکسین ها گروهی از مایکوتوکسین ها هستند که توسط گونه های آسپرژیلوس از جمله A. flavus، A. parasiticus و A. nomius تولید می شوند.  تخمین زده می شود که یک چهارم از محصولات غذایی جهان تحت تاثیر سم مایکوتوکسین قراردارند که این امر ضرر اقتصادی بزرگی به کشور های درحال توسعه و توسعه یافته وارد می کند.

 

عوامل ایجاد آفلاتوکسین در پسته، آجیل و خشکبار

در مرحله پیش از برداشت محصول، عوامل زیستی و غیرزیستی متعددی می‌توانند منجر به عفونت قارچی و رشد کپک‌های تولیدکننده آفلاتوکسین در محصولاتی مانند پسته شوند. عواملی نظیر دما، رطوبت، تغذیه گیاه، هجوم علف‌های هرز، پرندگان و حشرات، تراکم گیاه، تناوب زراعی و حضور ترکیبات ضد قارچ نقش مهمی در این فرآیند دارند. علاوه بر این، بار قارچی، رقابت میکروبی، ترکیب بستر و ظرفیت سویه کپک برای تولید آفلاتوکسین نیز از دیگر عوامل کلیدی محسوب می‌شوند.

 

 

بروز این عوامل نه تنها در بین گیاهان یک مزرعه، بلکه در مزارع مختلف همان منطقه و حتی میان مناطق گوناگون، متغیر است. این تفاوت‌ها گاهی حتی در میان دانه‌های یک بلال یا بادام زمینی از یک غلاف نیز مشاهده می‌شود و نشان‌دهنده پیچیدگی و تأثیر متقابل این عوامل است. در مرحله پس از برداشت محصول، عواملی مانند دما، رطوبت، اکسیژن و دی اکسید کربن، آلودگی به حشرات و جوندگان، شکسته شدن پوسته غلات یا آجیل ، تمیز کردن محصول، بار قارچی سمی، رقابت میکروبی، وجود ترکیبات ضد قارچی، و ترکیب بستر نیز مهم هستند.

 

 

حمل و نقل، زمان انتظار برای خشک کردن، سیستم خشک کردن (دما و سرعت خشک شدن) و شرایط نگهداری می تواند بر این عوامل در طول دوره پس از برداشت تأثیر بگذارد. در نتیجه شرایط متغیری که می تواند در طول قبل و بعد از برداشت پسته و سایر خشکبار اتفاق بیفتد، سطح آلودگی آفلاتوکسین در بین غلات و مغزها را می تواند بسیار بالا باشد.

استانداردهای جهانی برای سم آفلاتوکسین در خشکبار و آجیل

به دلیل اینکه سم آفلاتوکسین مشکلات زیانباری را می تواند برای سلامت انسان ها و حیوانات ایجاد کند، بسیاری از کشور ها قوانین سخت گیرانه ای برای حداکثر میزان مجاز آفلاتوکسین را در محصولات خاص نظیر پسته و خشکبار تعیین کردند. بر اساس داده های منتشر شده، حدود صد کشور محدودیت های قانونی برای مایکوتوکسین ها وضع کرده اند و اکثر آنها وجود آفلاتوکسین در غذا، خشکبار و آجیل را تحت نظر قرار می دهند.

 

 

در اتحادیه اروپا، آفلاتوکسین یکی از مهم‌ترین عوامل آلودگی غذایی است که به‌صورت مداوم در سیستم هشدار سریع غذا و خوراک (RASFF) رصد می‌شود. به‌عنوان نمونه، در سال 2008، آفلاتوکسین‌ها، نزدیک به 30 درصد از کل هشدار‌های این سیستم را در بر میگرفتند که شامل 902 اطلاعیه رسمی می‌شد.

وجود طبیعی آفلاتوکسین در محصولات کشاورزی خام خطرات بهداشتی و اقتصادی شدیدی را در سراسر جهان به همراه دارد. سازمان غذا و کشاورزی (FAO) تخمین می زند که بسیاری از مواد غذایی اساسی می توانند با قارچ های تولید کننده مایکوتوکسین آلوده شوند و در حدود 1000 میلیون تن در سال به ضرر جهانی مواد غذایی کمک کنند.

​​​​​

آلودگی مواد خوراکی به مایکوتوکسین‌ها نه تنها باعث مسمومیت حاد و مزمن در دام می‌شود، بلکه چالشی بزرگ برای کشاورزان نیز به شمار می‌رود. از نظر اقتصادی، این آلودگی به آسیب‌های جدی به اندام‌های حیاتی دام‌ها منجر می‌شود و عوارضی چون خونریزی، التهاب، سرکوب سیستم ایمنی، کارسینوم کبدی، لکوآنسفالومالاسی اسب (LEM)، سرطان مری، و نارسایی کلیه را به دنبال دارد. در موارد حاد، این عوارض می‌توانند به بیماری‌هایی همچون هپاتیت سمی منجر شوند.

سم آفلاتوکسین پیامدهای جدی و زیان‌باری برای انسان دارد. این سم به شدت خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش داده و با تضعیف سیستم ایمنی، بدن را در برابر بیماری‌ها آسیب‌پذیرتر می‌کند. در موارد حاد، مصرف مواد آلوده به آفلاتوکسین می‌تواند حتی کشنده باشد. اثرات این سم در کودکان، به دلیل حساسیت بالای این گروه سنی، بسیار شدیدتر است. آفلاتوکسین در کودکان می‌تواند باعث تأخیر در رشد، افزایش خطر سرطان، و نقص لوله عصبی شود، که این تأثیرات به‌ویژه در دختران ۶ تا ۹ ساله نگران‌کننده‌تر است.

چندین نوع آفلاتوکسین در طبیعت یافت می‌شود. آفلاتوکسین B1 رایج‌ترین نوع در محصولات غذایی و یکی از قوی‌ترین انواع از نظر ژنوتوکسیسیته و سرطان‌زایی است. این سم توسط قارچ‌های Aspergillus flavus و Aspergillus parasiticus تولید می‌شود.

جدول زیر مقدار مجاز آفلاتوکسین B1 برحسب µg/ kg (pbb)

 

	مقدار مجاز برحسب  µg/ kg (pbb)	محصول
اتحادیه اروپا و بریتانیا	در مجموع 10 آفلاتوکسین نوع B1: 12	پسته و بادام آماده مصرف
	در مجموع  4 آفلاتوکسین نوع B1: 2	بادام زمینی آماده مصرف
	در مجموع 15 آفلاتوکسین نوع B1: 8	پسته و بادام آماده برای فرآیند هایی بعدی
	در مجموع 15 آفلاتوکسین: 8	بادام آماده برای فرآیند های بعدی
Codex	در مجموع 10	پسته و بادام آماده مصرف
	در دست بررسی است	بادام زمینی آماده مصرف
	در مجموع 15	پسته و بادام آماده برای فرآیند هایی بعدی
ایالات متحده آمریکا	در مجموع 20	پسته، بادام، بادام زمینی
	در مجموع 15	پسته و بادام زمینی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

روش های کاهش سم آفلاتوکسین از پسته و خشکبار به کمک سورتینگ

پرورش دهندگان پسته و خشکبار به شدت نگران کنترل سطح آفلاتوکسین هستند زیرا که طرح های قانونی سختگیرانه ای برای کنترل مقدرار آفلاتوکسین وضع شده است. فناوری های سورتینگ امروزی می توانند به کاهش قابل توجه مقدار آفلاتوکسین در خشکبار و آجیل کمک کنند.

یکی از روش های حذف آفلاتوکسین سورتینگ بر اساس ظاهر پسته و خشکبار می باشد. برای حذف این سم خطرناک، دستگاه اپتیک سورتر 3U VISION، مدل های سورتر Fenix، Hyperion و Optica مناسب هستند. دستگاه اپتیک سورتر 3U VISION مجهز به سیستم تصویر برداردی چند طیفی شامل سنسور های RGB و IR است. این دستگاه سورتر در تشخیص نقص‌ها در محصولاتی با رنگ‌های مشابه است که پاسخ‌های متفاوتی به مادون قرمز می‌دهند، مانند اجسام خارجی، نقص‌های غیرآلی و غیره.

 

ویژگی‌ها و مزایای دستگاه اپتیک سورتر 3U Vision:

فناوری چندطیفی (Multispectral Imaging): ترکیب حسگرهای RGB و مادون قرمز (IR) به این دستگاه امکان می‌دهد تا محصولاتی با رنگ‌های مشابه که در برابر مادون قرمز رفتار متفاوتی دارند، مانند اجسام خارجی، مواد غیرآلی و آلاینده‌ها را شناسایی کند.

کاهش هزینه‌ها: این دستگاه با استفاده از یک حسگر واحد، عملکردی معادل با دستگاه‌های مجهز به چند دوربین را ارائه می‌دهد که منجر به کاهش قابل توجه هزینه‌ها می‌شود.

دقت بالا در حذف آلودگی‌ها: توانایی شناسایی نقص‌های نامحسوس که با چشم غیر مصلح دیده نمی شوند ، مانند ترک‌های ریز، تغییر رنگ ناشی از کپک و سایر عیوب که ممکن است حاوی آفلاتوکسین باشند.

 

 

 

برای کسب اطلاعت بیشتر درباره سورتر و سورتینگ محصولات غذایی، متال دتکتور، دستگاه بازرسی محصول، سورتر پلاستیک با مهندسین فروش شرکت دیباج صنعت پاسارگاد در تماس باشید.